von Gustav Hermann Halbach
Nu haffe hell wi'e Kermße em Dorpe", sait derr aul Sti'enmetz Luddewig förr mech on goof sech van früöher an et Vertällen. Em Dorpe?" verbessernden he sech tereck drop, ne, dat stemmt jo alt lang nit mi'eh, dat seet märr äwwer emmer noch su ut auler Gewännde. Em Holschedsberg es jetzonger derr Kormel. Doch loffe rechteg noch es van derr Kermßen em Dorpe on om aulen Schöttenfeild newer derr aulen Schöttenhall kauen! Su verschiedene achzeg Jöährker hann ech alt op miem Puckel - Remscheder Kermße mackt mech äwwer alle Kiehren wi'e jong äs'n Knuots en derr Klappenboxe. Dofür sinn ech doch'n aulen Schöttenbruor on Schöttenküönek.
Vier Houpsfeste goof et eckesch en mienen jongen Joahren em Remsched. Et woaren Pooschen, Pengßen, Chresdag on Kermße. Kermße woar äwwer enn reit Volksfest. Arm on riek deären do de ganzen Kermsdag duo gi'enen Schlag Arbet on li'eten ehr Penneker, Groschen on Daler sprengen. Uoch de Schuolblagen hären an denn Dagen Feregen. Ech wi'et noch guot, äs ech sälwer noch sonnen Dotz woar. Ai Dag vörr derr Kermßen kribbelnden us Pörken alt derr Steät vörr lutter Orouh. Do wuoden alt förr Stangkplätze van denn Partiewagen, Komi'edegen -, Wofelten- on Schnorrbuden de Grenzpöhl en de Eäd geschlagen. Et fong bim Schedd om Kerkenlangk aan - su hedden nämmlech dotemolen et Schöttenfeild noch. Dann gong et derr ganzen Alleestroten eraff bis noam Matt on huot i'esch en derr Bergderkaumper Stroten onger derr Kerken bim Stockder on Hesse op.
Et Kerkenlangk woar enn gruote Wi'es. Rongseröm stong Boschwerk on Gestrüpps. Et Feild woar gruot on doch woar et Kermße vörr lutter Komi'edegenwagen on Buden te kleng. On duo et ganze Dorp stongen reits on louts vam Wäg Bude an Bude. O, watt goof et. do förr us Blagengekrüös nit alles te senn! Do, wo nu et Rothus sti'eht, stong i'ehr de Schöttenhall, dat wett Ihr jo noch. De Matthall goof et äwwer noch nit. An ehrer Stellen schluog märr molls Bierzelte op. Et i'eschte gehuoden demm Schneiders Jusewa. Et woar tweistöckeg. Van bowenopen kuon märr de ganze Kermße üöwerkieken. Hie soten uoch fouf Mann Musik. Obber Bühnen ongenennen mackden Komiker on anger Komi'edigenvüögel löstige Brocken.
Am Engang vam Kerkenlangk goof et reits on louts je enn Wi'etschäp. Louts op derr Kangkten an derr Stellen van derr jetzegen Tapi'etenzentral woannden de Müöhnkaling - ehr Familegennam woar Pe'iseler - on do, wo jetzonger derr Adolf Schürmann sien Geschäft heet, derr Striebecks Pitter. Derr har enn gruoten Garen henger siener Wi'etschäp. De'ite dobie en derr Alleestroten har molls derr Lompen-Julius sing Schokkel opgebaut.
Van derr Müöhnkaling hedden et molls, dat se an denn Kermßdagen förret ganze Joahr genog verdennt här. On et wüöd gestemmt hann, denn der aul Bierbrouer Kipper kuon do van des Morges bis des Owes speet i'en Faat Bier noam angeren affli'eweren sonnen Duosch hären de Remscheger op Remscheder Kermße. Derr aul Kipper woar domols bi us em Dorpe grad sonnen aangesi'ehen Mann äs jetzonger sien Jong, derr C. W. Kipper. (
) Wenn ech denn su rösteg met siem gruoten Schlapphuot üöwer de Strotee kuomen senn, meng ech emmer, us Bismarck em Sachsenbosch leefden noch - demm guckte nämmlich obbet Hoar.
Oem et aul Matt eröm hätt et sech arg verängert. Am Egang an derr Alleestroten har derr Dahls Weilern enn Schlaitere'i on Wi'etschäp. Derr har es'n Eährenpoate ut lutter Fli'eschwüöschten gemackt on se üöwer de Strote van siem Huße noam angeren geenüöwer opgehangen. Su nett appetitlech tum Aanbieten sog se ut, eckesch kuon märr nit därrbie. Naits äwwer mackden sech sonn Stock off saß jong Jongen on löstege Trabanten denn Spaß, am Dahl siem Huße eropteklötern on de Eährenpoate kaputteschnieden. De Wüöschte fi'elen op de Strote. Aes de Ströppe äwwer en de Wüöschte drenbi'eten, do mackden se enn lang Gese'ite: lutter Seegmehl hären se en ehiem Mongk.
Gong märr wieder öm et Matt eröm, dann kom märr noam aulen Duisbergs Albät. An derr Stellen es nu de Buokhanglengk vam Kroumen Hermann (nöüerdengs enn Schlaitere'i van Huckenbeck). Em Fri'edrech Kluthe siem Huße woar de Wi'etschäp vam Duisbergs Kaal, on em Auwe'iler demm sienem an derr Kerken goof et noch gätt te drenken bim Flanhardts Fennand (dat Hus stong op demm nu fre'ien Pläck vörr derr Kerken).
Om Matte stong emmer derr Pott ut Hüökeshoven met siener Wofeltenbude. Derr mackden sech alle Joahrsch reit früöh bi de Bahn on kom alt ai Dag vor derr Tiet met siem Komi'edegenwagen aangetrocken. Bim Stockder an der Kerken, wo speder Bald on Vater woannden, stong demm Hattkopp sien Partiewagen. Denn muoßen vir Blagen drehen hölpen. Dofür kuonen vir alt es ömmesöß metfahren. Newer demm Partiewagen hong annem Gestell enn decke Ohßenbier ut Huolt met'm Reng draanen. Bim Fahren gri'ep märr donoh. Kri'eg märr denn Reng te packen, dann har märr dofür i'emol fre'i Faht.
Kermssoterschdag kom der Sangk-Strühleng op siener Kaaren met freschen Berken utten Böschen aantefahren. Die wuoden vörr de Hüser gesatt, de Husdüren on Fensteren met grüönen Riesern bekrängst on Fahnen erutgehangen. Owes gong et dann met derr Kermßen loaß. Met Kanonnendonner fong se aan. Kanonnen hat märr wall geng hie, äwwer derr Schölten Weilern schuot Kattenköppe äff, on die deären et uoch. Dann woar gruoter Tappenstri'ek. Vörrop gongen derr Tambur Wiebosch on fouf Mann met Trommen.
Et Glanzstöck van derr Kermßen woar emmer derr Schöttentog met Miletärmusik. Denn wuol jedwedderi'ener siehn. De Lütt stongen an derr Stroten udder logen en ehren Fensteren on schmi'eten denn Schotten Bluomen eraff. Arg Staats sogen de Schotten en ehren netten Uneformen ut. Huot met gruotem wittern Federbosch on Rock woaren grüön, de Boxe schni'ewitt, de Boascht hären se voll Orden hangen, on enn Schärpe onnen langen Schleppzabel öm.
Wann der Tog om Schöttenfeild aangekuomen woar, dann gong et Küöneksschi'eten loaß. Derr Tambur Wiebosch stong de ganze Tiet därrbie. Wann derr Vuogel eraffgeschoten woar, goofe sech düchteg annet Trommen. Om Feild woar ongertöschen et half Remsched bini'n, on gruot on kleng mackden sech gätt on woar äs uttem Hüsken. Ueöwerall woar et pennevoll äs ennem Fürdüösken: obben Partiewagen, em Zerkus, wo märr englesche Rütterei förr Saiden, em Köllschen Hännesken, bim Dierbändeger met sienen Löwen, Bären, Apen on Si'eschlangen, bim Hauenden Lukas on annen Wofelten-, Berliner Ballen- on Kremersdibuden. Sackluopen wuoden gedonn on am Klemmbuom eropgeklötert. Uoch goof et molls alle Joahrsch enn gruoten Koump met Woarbeltenzoppe. Do schmi'eten de Schotten enn Dalerstöck eren. Wecker et met siem Mongk erutkri'eg, derr kuon denn Daler behaulen. Sien Gese'ite sog jo dann allerdengs därrnoh ut, äwwer dat woar emm derr Dahler wert, onnen Wäschkoump met Water har märr bi derr Hangk, datte sech wie reng maken kuon.
Su mackden märr sech i'ehr gätt op derr Remscheder Kermßen. Do woar se noch nit su düer äs nu. Dat di'et hüdegesdaas de Technik met ehren Maschinen. Met Kofferlappen on Groschen kuon märr sech i'ehr gätt maken. Sonn Fluot van Le'it goof et domols vannen Petrolejumslöüten noch nit; üöwer de Dusenden van elektreschen Lampen wüöden sech de Aulen arg wongern on kranatendoll drenkieken. Su ängert sech äwwer alles metter Tiet, on werr wi'et, wie us Kermße noa wiederen fofzeg bis achzeg Joahren utsenn wüöd."Do haat Ihr reit, Herr Sti'enmetz," sait ech. Owes em Kormel es us Kermße äwwer emmer noch nett, on wann vir twei us en demm Menschenspell treffen süölen, dann fahren vir es tesamen op derr gruoten Aihterbahn."(aus: Remscheider Bilderbogen von Max Eulenhöfer aus dem Jahre 1950)